Od 1 marca br. wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych emerytury i renty wzrosną o 14,8 procent. Tyle wyniesie tegoroczna waloryzacja. Będzie ona kwotowo-procentowa, z gwarancją minimalnej kwoty podwyżki – 250 zł. Emerytury i renty wzrosną, ale realnie zyskają nieliczni świadczeniobiorcy. W kwietniu br. świadczeniobiorcy otrzymają dodatkowe świadczenia roczne tzw. trzynastki w wysokości najniższej emerytury (obowiązującej od 1 marca br.).

Waloryzacja polega na pomnożeniu kwoty świadczenia brutto z 28 lutego br. przez wskaźnik. Wysokość wskaźnika wynosi 14,8 proc. Zależy od wzrostu cen towarów i usług oraz od przeciętnego wynagrodzenia. W bieżącym roku zagwarantowano minimalną kwotę podwyżki, która w zależności od pobieranego świadczenia wyniesie 250 zł, 187,50 zł, lub 125 zł brutto.
Podwyżkę o minimum 250 zł brutto otrzymają osoby, które pobierają renty rodzinne, renty socjalne, renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, nauczycielskie świadczenie kompensacyjne oraz emeryci, których emerytura na koniec lutego będzie równa lub wyższa od kwoty 1338,44 zł brutto.

Osoby, które nie miały wymaganego stażu pracy (20 lat dla kobiet, 25 lat dla mężczyzn) do podwyższenia emerytury do gwarantowanej kwoty minimalnej czyli właśnie 1338,44 zł brutto otrzymają podwyżkę tylko o wskaźnik waloryzacji 14,8 proc.
W przypadku rent z tytułu częściowej niezdolności do pracy gwarantowana kwota podwyżki wynosi 187,50 zł brutto, a w przypadku emerytur częściowych 125 zł brutto.

Coroczna waloryzacja świadczeń ma w założeniu umożliwić zachowanie realnej wartości w stosunku do wzrostu cen towarów i usług – inflacji. W tym roku będzie obowiązywać mieszana formuła podwyżek, czyli kwotowo-procentowa z gwarancją najniższej kwoty wzrostu 250 zł.
Dla większości osób, które nie pobierają najniższych świadczeń kluczowy jest procentowy wskaźnik waloryzacji (mnożona kwota emerytury lub renty). To średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów w poprzednim roku (według GUS wyniósł 14,8 proc.), zwiększony o 20 proc. realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym.
„Stracą” ci, którzy byli emerytami lub rencistami na dzień 1 stycznia 2022 r. Będą oni poszkodowani w stosunku do osób, które przeszły na emeryturę w tym roku, jak i w obliczu wzrostu cen (styczeń br. 17,2 proc.), których jednorazowa marcowa podwyżka w wysokości 14,8 proc. nie zrekompensuje. Zyskają osoby, które przeszły na emeryturę / rentę od stycznia 2023 r. Przed przejściem na emeryturę zwaloryzowano im składki i kapitał początkowy za trzy kwartały 2022 r., łącznie o 24 proc. W marcu ich świadczenia wrosną jeszcze raz – o 14,8 proc.

Aby otrzymać waloryzację nie trzeba składać wniosku, odbywa się ona automatycznie z urzędu. Każdy emeryt i rencista otrzyma decyzję o wysokości świadczenia. Wysyłka decyzji waloryzacyjnych rozpocznie się w kwietniu. Wraz z decyzjami o waloryzacji ZUS wyśle również decyzje o przyznaniu dodatkowego świadczenia rocznego, czyli tzw. trzynastki. Wcześniej informację o wysokości waloryzacji będzie można sprawdzić na swoim koncie na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS.
Waloryzacji podlegają wszystkie świadczenia emerytalno-rentowe, do których prawo powstanie do końca lutego 2023 r. Jeśli z jakiegoś powodu wypłata świadczenia była zawieszona (np. w związku z osiąganiem przychodu ponad 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia), to waloryzacja świadczenia będzie możliwa przy wznowieniu wypłaty świadczenia.
W związku z waloryzacją wzrośnie minimalna emerytura. Otrzymują ją osoby, które zgromadziły niewiele składek emerytalnych, ale mają staż ubezpieczeniowy (kobieta – co najmniej 20 lat, mężczyzna – co najmniej 25 lat). Od 1 marca minimalna emerytura będzie wynosiła 1588,44 zł brutto, o 250 zł więcej. Tak samo wzrośnie minimalna renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, renta rodzinna i renta socjalna. Minimalna renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy od marca br. będzie wynosiła 1191,33 zł. Świadczenie przedemerytalne wzrośnie do 1600,70 zł; zaś dodatek pielęgnacyjny 294,39 zł.

W marcu 2023 r. emeryci i renciści dostaną zwaloryzowane świadczenia z ZUS. Z kolei w kwietniu otrzymają tzw. trzynastki – zamiast kwartalnej waloryzacji,. Emeryci i renciści dostaną w kwietniu br. mniejsze przelewy niż się spodziewali. W 2023 r. dodatkowe świadczenia nie są już zwolnione z podatku dochodowego.