Z roku na rok poprawiają się warunki pracy, jednak wciąż spora grupa pracowników jest zatrudniona w szczególnie trudnych warunkach. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego za rok 2022 r., w warunkach zagrożenia pracowało 442,3 tys. osób, co stanowiło 6,5 proc. zatrudnionych w firmach powyżej 10 osób. W 2021 r. liczba ta była nieco wyższa i wynosiła 443,3 tys., co stanowiło 6,6 proc.

Zidentyfikować zagrożenie

Czynniki, które według Głównego Urzędu Statystycznego powodują, że warunki pracy uznawane są za ciężkie to mi.in hałas, pyły rakotwórcze, temperatura i substancje chemiczne. Ważne jest, aby właściwie zidentyfikować czynniki szkodliwe dla zdrowia, a także ustalić ich wpływ na osoby zatrudnione, co stanowi podstawę do podejmowania działań profilaktycznych i prowadzenia odpowiedniej polityki w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Do obowiązków pracodawcy należy ocena stanu i śledzenie zmian w zakresie zagrożeń występujących w środowisku pracy, również pracodawca musi zapewnić warunków pracy zgodne z obowiązującymi normami.

Osoby zatrudnione na stanowiskach pracy mogą być narażone: na czynniki szkodliwe dla zdrowia związane ze środowiskiem pracy, uciążliwością pracy oraz na czynniki mechaniczne związane z maszynami szczególnie niebezpiecznymi.

W 2022 r. w warunkach zagrożenia czynnikami związanymi ze środowiskiem pracy pracowało 260,6 tys. osób, co stanowiło 3,8 proc. ogólnej liczby osób zatrudnionych w zakładach objętych badaniem, co oznacza spadek o 5,0 tys. osób w stosunku do 2021 r.

Na zagrożenia związane z uciążliwością pracy narażonych było okresie 99,8 tys. badanych osób ( 1,5 proc. ogólnej liczby zatrudnionych objętych badaniem).

Zagrożenia czynnikami mechanicznymi związanymi z maszynami szczególnie niebezpiecznymi znalazły się na trzecim miejscu, narażonych na nie było 81,8 tys. pracowników (1,2 proc. ogólnej liczby osób zatrudnionych w zakładach objętych badaniem).

Zatrudnieni ^a w warunkach zagrożenia na 1000 zatrudnionych w zakładach objętych badaniem

a Liczeni raz w grupie czynnika przeważającego. b Od 2021 r. zmianie uległa metoda badania z pełnej na metodę reprezentacyjną na dobranej celowo próbie, w związku z czym dane są nieporównywalne z danymi za lata poprzednie.

Panowie bardziej zagrożeni

Na pracę w ciężkich warunkach są narażone osoby wykonujące zawody związane z górnictwem, hutnictwem, energetyką, chemią, budownictwem, przemysłem ciężkim, transportem, rolnictwem czy gospodarką komunalną. Zawody te w większości są wykonywane przez mężczyzn, stąd to właśnie panowie są bardziej zagrożeni w miejscu pracy. Z danych GUS za 2022 rok wynika, że spośród pracowników zatrudnionych w ciężkich warunkach 17,7 proc stanowiły kobiety, a zdecydowana większość to mężczyźni.

Najciężej na Śląsku, najbezpieczniej na Mazowszu

Najwięcej osób zatrudnionych w warunkach zagrożenia w przeliczeniu na 1000 zatrudnionych w zakładach objętych badaniem pracowało w województwach: śląskim, zachodniopomorskim i dolnośląskim. Przy czym w województwie śląskim prawie co siódmy zatrudniony pracował w warunkach szkodliwych. Najbezpieczniejsze warunki zatrudnienia zanotowano w województwie mazowieckim, gdzie na pogorszenie stanu zdrowia narażona była co trzydziesta piąta osoba.

Województwem, w które wyróżnia się negatywnie pod względem warunków pracy kobiet jest łódzkie Co trzecia osoba tam zatrudniona w warunkach zagrożenia była kobietą. Województwo małopolskie może pochwalić się natomiast najlepszymi warunkami dla kobiet, tam kobietą była co ósma osoba zatrudniona w warunkach zagrożenia.

Małgorzata Kuźma

Źródło: GUS, Warunki pracy w 2022 r.