Świadczenia dla pracowników z okazji świąt Bożego Narodzenia

W związku ze zbliżającymi się świętami wielu pracodawców przekazuje pracownikom dodatkowe świadczenia, które mogą przybierać formę rzeczową lub pieniężną. Mogą być one finansowane z bieżących środków lub z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych i, w zależności od źródła dofinansowania, opodatkowane bądź nie.

Koniec stanu epidemii

W przepisach tarczowych przyjętych w związku z walką z pandemią koronawirusa pojawiły się wyższe limity zwolnień z PIT niektórych świadczeń. Ustawodawca w ten sposób starał się złagodzić negatywne skutki pandemii. Niemniej od dnia 16 maja 2022 roku rozporządzenie ministra zdrowia zniosło obowiązujący w Polsce od 20 marca 2020 roku stan epidemii, zastępując go stanem zagrożenia epidemicznego. Wskutek tego od 1 stycznia 2024 roku zmianie ulegnie kwota świadczeń z tytułu zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (zfśs), która może podlegać zwolnieniu z opodatkowania.

Oznacza to, że w 2022 i 2023 roku świadczenia z zfśs będą mogły korzystać jeszcze ze zwiększonego limitu.

1. Świadczenia finansowane ze środków obrotowych pracodawców, którzy nie zdecydowali się na tworzenie zfśś

Nagrody pieniężne, talony, paczki świąteczne – katalog dodatkowych świadczeń na święta może być szeroki.

Przy ich finansowaniu, ze źródeł pracodawcy, nie obowiązują kryteria określone w ustawie o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, czyli ich przyznawania nie należy uzależniać od kryteriów socjalnych – sytuacji życiowej, rodzinnej bądź materialnej pracownika. Wszyscy pracownicy powinni otrzymać świadczenie tej samej wartości. Świadczenia te podlegają oskładkowaniu i opodatkowaniu.

Prezenty okolicznościowe wręczane pracownikom przez pracodawcę mogą być zwolnione zarówno z zaliczki na PIT, jak i składek ZUS, jeżeli zostaną one zakwalifikowane jako darowizny. Aby dany prezent mógł zostać potraktowany jako darowizna, ważne jest, aby nie miał on związku z wykonywaną pracą bądź jej efektami. Otrzymane od pracodawcy darowizny mogą oznaczać dla pracownika obowiązek zapłaty podatku, jeżeli ich łączna wartość przekroczy 5733 zł w okresie 5 lat. Regulacja ta wynika z ustawy o podatku  od spadków i darowizn.

2. Świadczenia z zfśs w czasie pandemii

W latach 2020–2023 limit zwolnienia świadczeń dla pracownika finansowanych z zfśs został podniesiony z 1000 zł na 2000 zł. Zwolnieniu podlegają zarówno świadczenia rzeczowe, jak i pieniężne, otrzymane przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej. Zgodnie z przepisami świadczeniami rzeczowymi nie są przy tym bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi. W tym kontekście warto zwrócić uwagę, że przykładowo bilety do kina czy karnety sportowe nie są traktowane jako bony i inne znaki. Zatem ich finansowanie w ramach działalności socjalnej korzysta z omawianego zwolnienia. Takie podejście potwierdzają organy w indywidualnych interpretacjach podatkowych.

Wyżej wymienione limity obowiązują jednak nadal, do końca roku kalendarzowego.

Do końca 2023 roku obowiązuje podwyższony limit w kwocie 2000 zł rocznie. Natomiast od 1 stycznia 2024 r. limit ten ponownie będzie wynosił 1000 zł rocznie.

Świadczenia otrzymywane przez emerytów lub rencistów w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy lub spółdzielczym stosunkiem pracy są zwolnione z opodatkowania do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 4500 zł (art. 21 ust. 1 pkt 38 updof) – do 30 czerwca 2022 r. była to kwota 3000 zł, zatem została ona podniesiona. Stawka podatku dla emeryta lub rencisty po przekroczeniu kwoty 4500 zł wynosi 10 proc. (art. 30 ust. 1 pkt 4).

3. Rodzaj świadczeń finansowanych ze środków zfśs

a) Świadczenia w formie zapomóg pieniężnych rozumiane jako pomoc finansowa z okazji świąt, wypłacane każdemu pracownikowi, który złoży wniosek o przyznanie pomocy finansowej i oświadczenie o dochodach. Kwota zapomogi uzależniona będzie od wysokości dochodu przypadającego na członka rodziny.

Kwota ta obejmuje wartość rzeczowych i pieniężnych świadczeń otrzymanych w skali całego roku podatkowego. Natomiast nadwyżka przychodu ponad tę kwotę podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Pracodawca, jako płatnik, zobowiązany jest wówczas do pobrania i odprowadzenia od przekazanego świadczenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku są określone w regulaminie świadczeń socjalnych i sfinansowane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych świadczenia pieniężne stanowiące pomoc finansową wypłacone z okazji zbliżających się świąt o łącznej wartości nieprzekraczającej w 2023 roku kwoty 2000 zł.

b) Zapomoga z uwagi na wystąpienie zdarzenia losowego

Należy podkreślić, że pomocy finansowej (wskazanej w pkt a) nie należy utożsamiać z zapomogą, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem wolne od podatku dochodowego są zapomogi otrzymane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci.

Jest to świadczenie jednorazowe, mające na celu wsparcie finansowe osoby, która z różnych przyczyn znalazła się w trudnej sytuacji życiowej.

Dlatego też ustawodawca zwalnia od podatku dochodowego zapomogi otrzymane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci bez limitu, jeśli zapomoga pochodzi z zfśs.

Przepisy o podatku dochodowym nie definiują pojęcia „długotrwałej choroby” czy pojęcia „indywidualnego zdarzenia losowego”. Pojęcia te należy zatem interpretować przy zastosowaniu wykładni językowej. W słowniku długotrwały oznacza „trwający przez długi czas; przewlekły”. Uprawnia to do wniosku, iż „długotrwałą chorobą”, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest każda choroba mająca długotrwały przebieg, trwająca miesiącami lub latami i wymagająca leczenia w sposób stały lub przez długi czas.

Natomiast pod pojęciem indywidualnego zdarzenia losowego można rozumieć wszelkie nagłe, niespodziewane, pojedyncze zdarzenia wywołane przyczynami zewnętrznymi, których nie można przewidzieć, a które są niezależne od człowieka, nawet przy zachowaniu należytej staranności, jak np. kradzieże, włamania, zniszczenie domu lub mieszkania spowodowane zalaniem wodą lub pożarem, nieszczęśliwe wypadki powodujące uszczerbek na zdrowiu itp.

c) Bony nie są zwolnione z podatku, chyba że dotyczą emerytów

Ulga podatkowa nie obejmuje bonów, talonów czy też innych znaków uprawniających do ich wymiany na towary lub usługi, nawet jeśli ich koszt pokryty jest ze środków zfśs. Bony nie są bowiem ani powszechnie akceptowanym środkiem płatniczym, ani też świadczeniem o charakterze rzeczowym.

Warto zwrócić uwagę na to, że jeśli zakład pracy przyzna bony (np. na święta) pracownikowi, to zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 67 uopdf będą one w całości opodatkowane, natomiast jeśli bon otrzyma emeryt, to jest on zwolniony z opodatkowania do kwoty 4500 zł rocznie (art. 21 ust. 1 pkt 38 updof).

d) Paczki świąteczne lub karty przedpłacone

Alternatywą dla bonów są ciągle popularne wśród pracodawców paczki świąteczne lub karty przedpłacone.

Z technicznego punktu widzenia karta przedpłacona jest bardzo zbliżona do karty debetowej, transakcje są autoryzowane do wysokości salda na specjalnym technicznym rachunku, który pracodawca „zasila” przed użyciem karty. Pracownik otrzymuje więc takie świadczenie, jak gdyby dostał zwykły przelew na konto albo gotówkę. I podobnie jak w przypadku gotówki, do kwoty 2000 złotych nie trzeba płacić od karty podatku.

Paczki należą do świadczeń rzeczowych, których wartość stanowi przychód pracownika ze stosunku pracy (na podstawie art. 12 ust. 1 updof). Przychody z tego tytułu korzystają ze zwolnienia od podatku, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2000 zł, jeżeli w całości sfinansowane zostały ze środków zfśs lub funduszy związków zawodowych.

e) Świadczenia na święta ze środków organizacji związkowej.

Limit 1000 zł obowiązuje zapomogi, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 9a, tj. zapomogi inne niż wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 26, wypłacane z funduszy zakładowej lub międzyzakładowej organizacji związkowej pracownikom należącym do tej organizacji.

Ważne!!!
Podstawowa zasada dysponowania środkami funduszu została określona w art. 8 ust. 2 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Zasada ta stanowi, że przyznawanie ulgowych świadczeń i wysokość dopłat z funduszu powinno być uzależnione od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby korzystającej z funduszu. Wielu pracodawców wychodzi z założenia, że każde jednostkowe wsparcie z funduszu musi być zróżnicowane. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, aby zróżnicować wielkość przyznanych pracownikowi świadczeń z zfśs tylko w odniesieniu do niektórych z tych świadczeń z zastosowaniem tzw. pakietowości.

Przykładowo w odniesieniu do paczek świątecznych mogłoby to polegać na przyznawaniu dzieciom pracowników paczek o tej samej zawartości (i jednocześnie wartości) przy jednoczesnym przyznaniu pracownikom innego rodzaju wsparcia finansowego o zróżnicowanej wartości. Całościowo byłoby brane pod uwagę zarówno kryterium materialne, jak i sytuacja rodzinna. Na taką możliwość wskazał Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z 13 maja 2015 r. (III AUa 42/15):

Stan prawny na 16.11.2023 r.

Maria Szwajkiewicz

[dkpdf-button]
Strona korzysta
z plików Cookies.
Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na ich używanie. Dowiedz się więcej